Czy prawo jazdy to wystarczający powód, żeby nazwać kogoś kierowcą? Jakie uprawnienia i doświadczenie powinny mieć osoby pomagające poradzić sobie z trudnościami natury psychicznej, żeby można było obdarzyć ich zaufaniem? W dużym skrócie można ująć to następująco.
Najprostsza do określenia jest rola psychiatry. Psychiatra to lekarz, który realizuje lub ukończył specjalizację w tym kierunku. Oprócz diagnozy opartej o Międzynarodową Klasyfikację Chorób koordynuje proces leczenia. Może zalecić przyjmowanie leków (wypisać receptę), wypisać zwolnienie lekarskie, skierować do szpitala. Niektórzy psychiatrzy zajmują się psychoterapią. Jeśli trudności pacjenta w znaczącym stopniu utrudniają codzienne funkcjonowanie w domu, pracy czy relacjach społecznych warto udać się na konsultację do psychiatry.
Psycholog to absolwent studiów humanistycznych na kierunku psychologia. Ustawa o zawodzie psychologa mówi o prawie wykonywania zawodu dla tych absolwentów, którzy odbyli roczny staż. Niemniej brak jest organów wykonawczych dla tej ustawy i w praktyce staże tego typu nie są wymagane. Psycholog podczas studiów uczy się biologicznych mechanizmów, które wiążą się z zachowaniem, myśleniem, przeżywaniem emocji, jednak wiedza ta nie dorównuje wnikliwością wiedzy medycznej. Głównym obszarem zainteresowania studiów psychologicznych jest funkcjonowanie procesów psychicznych takich jak emocje, motywacja, procesy poznawcze (myślenie, pamięć, uwaga etc.) czy relacje międzyludzkie. Wiedza psychologiczna wykorzystywana jest w różnych dziedzinach życia stąd obecność psychologów w różnych instytucjach związanych z relacjami społecznymi, wychowaniem, zdrowiem czy rozwojem. Psychologów możemy spotkać w zespołach wspierających sportowców, tworzących gry komputerowe, reklamy czy w dużych firmach, gdzie wspierają zarządzanie personelem. Psycholodzy, którzy zajmują się tzw. pomocą psychologiczną to tylko część przedstawicieli zawodu.
Psychoterapeuta to osoba zajmująca się zawodowo psychoterapią i posiadająca przeszkolenie w tym kierunku. Najczęściej są to psychologowie i psychiatrzy, ale mogą to być też przedstawiciele innych zawodów, którzy powinni uzupełnić część wiedzy związanej z funkcjonowaniem psychicznym człowieka w toku szkolenia. Psychoterapeuci zobowiązani są poddawać swoją pracę ciągłej superwizji czyli nadzorowi innego, często bardziej doświadczonego terapeuty, aby ustrzec się błędów, zapobiegać przenoszeniu własnych emocji na pacjenta i doskonalić swój warsztat pracy. Od psychoterapeutów wymaga się też przejścia własnej psychoterapii. Zawód psychoterapeuty wiąże się z ciągłym dokształcaniem i ciągłą uważnością względem własnych procesów psychicznych.